子虚赋
朝代：汉朝
作者：司马相如
原文：
楚使子虚使于齐，王悉发车骑，与使者出田。田罢，子虚过奼乌有先生，亡是公在焉。坐定，乌有先生问曰：“今日田乐乎？”子虚曰：“乐。”“获多乎？”曰：“少。”“然则何乐？”对曰：“仆乐齐王之欲夸仆以车骑之众，而仆对以云梦之事也。”曰：“可得闻乎？”
子虚曰：“可。王车驾千乘，选徒万骑，田于海滨。列卒满泽，罘罔弥山，掩兔辚鹿，射麇脚麟。骛于盐浦，割鲜染轮。射中获多，矜而自功。顾谓仆曰：‘楚亦有平原广泽游猎之地饶乐若此者乎？楚王之猎孰与寡人乎？’仆下车对曰：‘臣，楚国之鄙人也，幸得宿卫十有余年，时从出游，游于后园，览于有无，然犹未能遍睹也，又焉足以言其外泽者乎！’齐王曰：‘虽然，略以子之所闻见而言之。’
“仆对曰：‘唯唯。臣闻楚有七泽，尝见其一，未睹其余也。臣之所见，盖特其小小耳者，名曰云梦。云梦者，方九百里，其中有山焉。其山则盘纡茀郁，隆崇嵂崒；岑崟参差，日月蔽亏；交错纠纷，上干青云；罢池陂陀，下属江河。其土则丹青赭垩，雌黄白坿，锡碧金银，众色炫耀，照烂龙鳞。其石则赤玉玫瑰，琳瑉琨吾，瑊玏玄厉，碝石碔玞。其东则有蕙圃：衡兰芷若，芎藭昌蒲，茳蓠麋芜，诸柘巴苴。其南则有平原广泽，登降陁靡，案衍坛曼。缘以大江，限以巫山。其高燥则生葴菥苞荔，薛莎青薠。其卑湿则生藏莨蒹葭，东蔷雕胡，莲藕觚卢、菴闾轩于，众物居之，不可胜图。其西则有涌泉清池，激水推移，外发芙蓉菱华，内隐钜石白沙。其中则有神龟蛟鼍，瑇瑁鳖鼋。其北则有阴林：其树楩柟豫章，桂椒木兰，蘖离朱杨，樝梨梬栗，橘柚芬芳；其上则有鹓雏孔鸾，腾远射干；其下则有白虎玄豹，蟃蜒貙犴。
‘于是乃使剸诸之伦，手格此兽。楚王乃驾驯驳之驷，乘雕玉之舆。靡鱼须之桡旃，曳明月之珠旗。建干将之雄戟，左乌号之雕弓，右夏服之劲箭。阳子骖乘，纤阿为御，案节未舒，即陵狡兽。蹴蛩蛩，辚距虚，轶野马，轊陶駼，乘遗风，射游骐。倏眒倩浰，雷动猋至，星流霆击。弓不虚发，中必决眦，洞胸达腋，绝乎心系。获若雨兽，揜草蔽地。于是楚王乃弭节俳徊，翱翔容与。览乎阴林，观壮士之暴怒，与猛兽之恐惧。徼郄受诎，殚睹众物之变态。
‘于是郑女曼姬，被阿緆，揄紵缟，杂纤罗，垂雾縠。襞积褰绉，郁桡溪谷。衯衯裶裶，扬袘戌削，蜚纤垂髾。扶与猗靡，噏呷萃蔡。下摩兰蕙，上拂羽盖。错翡翠之威蕤，缪绕玉绥。眇眇忽忽，若神仙之仿佛。
‘于是乃相与獠于蕙圃，媻珊郣窣，上乎金堤。揜翡翠，射鵕鸃。微矰出，孅缴施。弋白鹄，连鴐鹅。双鸧下，玄鹤加。怠而后发，游于清池。浮文鹢，扬旌栧。张翠帷，建羽盖。罔瑇瑁，钩紫贝。摐金鼓，吹鸣籁。榜人歌，声流喝。水虫骇，波鸿沸。涌泉起，奔扬会。礧石相击，硠硠礚礚，若雷霆之声，闻乎数百里之外。将息獠者，击灵鼓，起烽燧。车按行，骑就队。纚乎淫淫，般乎裔裔。
‘于是楚王乃登云阳之台，怕乎无为，澹乎自持，勺药之和，具而后御之。不若大王终日驰骋，曾不下舆，脟割轮焠，自以为娱。臣窃观之，齐殆不如。’于是齐王默然无以应仆也。”
乌有先生曰：“是何言之过也！足下不远千里，来贶齐国，王悉发境内之士，而备车骑之众，与使者出畋，乃欲勠力致获，以娱左右，何名为夸哉！问楚地之有无者，愿闻大国之风烈，先生之余论也。今足下不称楚王之德厚，而盛推云梦以为高，奢言淫乐而显侈靡，窃为足下不取也。必若所言，固非楚国之美也。无而言之，是害足下之信也。章君恶、伤私义，二者无一可，而先生行之，必且轻于齐而累于楚矣。且齐东陼钜海，南有琅邪；观乎成山，射乎之罘；浮勃澥，游孟诸；邪与肃慎为邻，右以汤谷为界。秋田乎青丘，彷徨乎海外。吞若云梦者八九于其胸中曾不蒂芥。若乃俶傥瑰伟，异方殊类，珍怪鸟兽，万端鳞崪充牣其中，不可胜记。禹不能名，卨不能计。然在诸侯之位，不敢言游戏之乐，苑囿之大；先生又见客，是以王辞不复，何为无以应哉！”
提示：拼音为程序生成，因此多音字的拼音可能不准确。
chǔ shǐ zǐ xū shǐ yú qí ，wáng xī fā chē qí ，yǔ shǐ zhě chū tián 。tián bà ，zǐ xū guò chà wū yǒu xiān shēng ，wáng shì gōng zài yān 。zuò dìng ，wū yǒu xiān shēng wèn yuē ：“jīn rì tián lè hū ？”zǐ xū yuē ：“lè 。”“huò duō hū ？”yuē ：“shǎo 。”“rán zé hé lè ？”duì yuē ：“pú lè qí wáng zhī yù kuā pú yǐ chē qí zhī zhòng ，ér pú duì yǐ yún mèng zhī shì yě 。”yuē ：“kě dé wén hū ？”
zǐ xū yuē ：“kě 。wáng chē jià qiān chéng ，xuǎn tú wàn qí ，tián yú hǎi bīn 。liè zú mǎn zé ，fú wǎng mí shān ，yǎn tù lín lù ，shè jun1 jiǎo lín 。wù yú yán pǔ ，gē xiān rǎn lún 。shè zhōng huò duō ，jīn ér zì gōng 。gù wèi pú yuē ：‘chǔ yì yǒu píng yuán guǎng zé yóu liè zhī dì ráo lè ruò cǐ zhě hū ？chǔ wáng zhī liè shú yǔ guǎ rén hū ？’pú xià chē duì yuē ：‘chén ，chǔ guó zhī bǐ rén yě ，xìng dé xiǔ wèi shí yǒu yú nián ，shí cóng chū yóu ，yóu yú hòu yuán ，lǎn yú yǒu wú ，rán yóu wèi néng biàn dǔ yě ，yòu yān zú yǐ yán qí wài zé zhě hū ！’qí wáng yuē ：‘suī rán ，luè yǐ zǐ zhī suǒ wén jiàn ér yán zhī 。’
“pú duì yuē ：‘wéi wéi 。chén wén chǔ yǒu qī zé ，cháng jiàn qí yī ，wèi dǔ qí yú yě 。chén zhī suǒ jiàn ，gài tè qí xiǎo xiǎo ěr zhě ，míng yuē yún mèng 。yún mèng zhě ，fāng jiǔ bǎi lǐ ，qí zhōng yǒu shān yān 。qí shān zé pán yū bó yù ，lóng chóng lǜ zú ；cén yín cān chà ，rì yuè bì kuī ；jiāo cuò jiū fēn ，shàng gàn qīng yún ；bà chí bēi tuó ，xià shǔ jiāng hé 。qí tǔ zé dān qīng zhě è ，cí huáng bái fú ，xī bì jīn yín ，zhòng sè xuàn yào ，zhào làn lóng lín 。qí shí zé chì yù méi guī ，lín mín kūn wú ，jiān lè xuán lì ，ruǎn shí wǔ fū 。qí dōng zé yǒu huì pǔ ：héng lán zhǐ ruò ，xiōng qiong chāng pú ，jiāng lí mí wú ，zhū zhè bā jū 。qí nán zé yǒu píng yuán guǎng zé ，dēng jiàng tuó mí ，àn yǎn tán màn 。yuán yǐ dà jiāng ，xiàn yǐ wū shān 。qí gāo zào zé shēng qián xī bāo lì ，xuē shā qīng fán 。qí bēi shī zé shēng cáng làng jiān jiā ，dōng qiáng diāo hú ，lián ǒu gū lú 、yǎn lǘ xuān yú ，zhòng wù jū zhī ，bú kě shèng tú 。qí xī zé yǒu yǒng quán qīng chí ，jī shuǐ tuī yí ，wài fā fú róng líng huá ，nèi yǐn jù shí bái shā 。qí zhōng zé yǒu shén guī jiāo tuó ，dài mào biē yuán 。qí běi zé yǒu yīn lín ：qí shù pián nán yù zhāng ，guì jiāo mù lán ，niè lí zhū yáng ，zhā lí yǐng lì ，jú yòu fēn fāng ；qí shàng zé yǒu yuān chú kǒng luán ，téng yuǎn shè gàn ；qí xià zé yǒu bái hǔ xuán bào ，màn yán chū àn 。
‘yú shì nǎi shǐ tuán zhū zhī lún ，shǒu gé cǐ shòu 。chǔ wáng nǎi jià xùn bó zhī sì ，chéng diāo yù zhī yú 。mí yú xū zhī ráo zhān ，yè míng yuè zhī zhū qí 。jiàn gàn jiāng zhī xióng jǐ ，zuǒ wū hào zhī diāo gōng ，yòu xià fú zhī jìn jiàn 。yáng zǐ cān chéng ，xiān ā wéi yù ，àn jiē wèi shū ，jí líng jiǎo shòu 。cù qióng qióng ，lín jù xū ，yì yě mǎ ，wèi táo tú ，chéng yí fēng ，shè yóu qí 。shū shēn qiàn liàn ，léi dòng biāo zhì ，xīng liú tíng jī 。gōng bú xū fā ，zhōng bì jué zì ，dòng xiōng dá yè ，jué hū xīn xì 。huò ruò yǔ shòu ，yǎn cǎo bì dì 。yú shì chǔ wáng nǎi mǐ jiē pái huái ，áo xiáng róng yǔ 。lǎn hū yīn lín ，guān zhuàng shì zhī bào nù ，yǔ měng shòu zhī kǒng jù 。jiǎo qiè shòu qū ，dān dǔ zhòng wù zhī biàn tài 。
‘yú shì zhèng nǚ màn jī ，bèi ā xī ，yú zhù gǎo ，zá xiān luó ，chuí wù hú 。bì jī qiān zhòu ，yù ráo xī gǔ 。pén pén fēi fēi ，yáng yí xū xuē ，fēi xiān chuí shāo 。fú yǔ yī mí ，xī gā cuì cài 。xià mó lán huì ，shàng fú yǔ gài 。cuò fěi cuì zhī wēi ruí ，miù rào yù suí 。miǎo miǎo hū hū ，ruò shén xiān zhī fǎng fó 。
‘yú shì nǎi xiàng yǔ liáo yú huì pǔ ，pán shān bó sū ，shàng hū jīn dī 。yǎn fěi cuì ，shè jun4 yí 。wēi zēng chū ，qiān jiǎo shī 。yì bái hú ，lián gē é 。shuāng qiāng xià ，xuán hè jiā 。dài ér hòu fā ，yóu yú qīng chí 。fú wén yì ，yáng jīng yì 。zhāng cuì wéi ，jiàn yǔ gài 。wǎng dài mào ，gōu zǐ bèi 。chuāng jīn gǔ ，chuī míng lài 。bǎng rén gē ，shēng liú hē 。shuǐ chóng hài ，bō hóng fèi 。yǒng quán qǐ ，bēn yáng huì 。léi shí xiàng jī ，láng láng kē kē ，ruò léi tíng zhī shēng ，wén hū shù bǎi lǐ zhī wài 。jiāng xī liáo zhě ，jī líng gǔ ，qǐ fēng suì 。chē àn háng ，qí jiù duì 。lí hū yín yín ，bān hū yì yì 。
‘yú shì chǔ wáng nǎi dēng yún yáng zhī tái ，pà hū wú wéi ，dàn hū zì chí ，sháo yào zhī hé ，jù ér hòu yù zhī 。bú ruò dà wáng zhōng rì chí chěng ，céng bú xià yú ，liè gē lún cuì ，zì yǐ wéi yú 。chén qiè guān zhī ，qí dài bú rú 。’yú shì qí wáng mò rán wú yǐ yīng pú yě 。”
wū yǒu xiān shēng yuē ：“shì hé yán zhī guò yě ！zú xià bú yuǎn qiān lǐ ，lái kuàng qí guó ，wáng xī fā jìng nèi zhī shì ，ér bèi chē qí zhī zhòng ，yǔ shǐ zhě chū tián ，nǎi yù lù lì zhì huò ，yǐ yú zuǒ yòu ，hé míng wéi kuā zāi ！wèn chǔ dì zhī yǒu wú zhě ，yuàn wén dà guó zhī fēng liè ，xiān shēng zhī yú lùn yě 。jīn zú xià bú chēng chǔ wáng zhī dé hòu ，ér shèng tuī yún mèng yǐ wéi gāo ，shē yán yín lè ér xiǎn chǐ mí ，qiè wéi zú xià bú qǔ yě 。bì ruò suǒ yán ，gù fēi chǔ guó zhī měi yě 。wú ér yán zhī ，shì hài zú xià zhī xìn yě 。zhāng jun1 è 、shāng sī yì ，èr zhě wú yī kě ，ér xiān shēng háng zhī ，bì qiě qīng yú qí ér lèi yú chǔ yǐ 。qiě qí dōng dǔ jù hǎi ，nán yǒu láng xié ；guān hū chéng shān ，shè hū zhī fú ；fú bó xiè ，yóu mèng zhū ；xié yǔ sù shèn wéi lín ，yòu yǐ tāng gǔ wéi jiè 。qiū tián hū qīng qiū ，páng huáng hū hǎi wài 。tūn ruò yún mèng zhě bā jiǔ yú qí xiōng zhōng céng bú dì jiè 。ruò nǎi chù tǎng guī wěi ，yì fāng shū lèi ，zhēn guài niǎo shòu ，wàn duān lín zú chōng rèn qí zhōng ，bú kě shèng jì 。yǔ bú néng míng ，xiè bú néng jì 。rán zài zhū hóu zhī wèi ，bú gǎn yán yóu xì zhī lè ，yuàn yòu zhī dà ；xiān shēng yòu jiàn kè ，shì yǐ wáng cí bú fù ，hé wéi wú yǐ yīng zāi ！”
